Badanie kardiologiczne
Badanie kardiologiczne, znane także jako ocena serca lub badanie mięśnia sercowego, jest kluczowym narzędziem diagnostycznym w medycynie, umożliwiającym lekarzom ocenę stanu zdrowia serca pacjenta oraz identyfikację potencjalnych zagrożeń związanych z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Współczesne badania kardiologiczne opierają się na zaawansowanych technologiach i technikach, pozwalających na dokładną analizę funkcji serca, przepływu krwi oraz struktury anatomicznej tego ważnego narządu.
Rodzaje specjalistycznych badań kardiologicznych
W ramach badań kardiologicznych istnieje szereg różnorodnych metod i technik, które pozwalają lekarzom na kompleksową ocenę stanu zdrowia serca oraz wykrywanie ewentualnych patologii, opierających się na niewydolności serca. Oto kilka kluczowych rodzajów badań kardiologicznych:
- Elektrokardiografia (EKG): To jedno z najbardziej podstawowych badań pracy serca, które pozwala na rejestrowanie elektrycznej aktywności serca za pomocą elektrod umieszczonych na skórze pacjenta. EKG jest używane do diagnozowania zaburzeń rytmu serca, takich jak migotanie przedsionków czy bloki przedsionkowo-komorowe.
- Echokardiografia (badanie USG serca lub echo serca): To badanie serca wykorzystuje fale dźwiękowe do tworzenia obrazów poszczególnych części serca, umożliwiając lekarzom ocenę struktury, funkcji skurczowej oraz przepływu krwi w tym narządzie. To bezbolesne badanie pomaga w wykryciu nieprawidłowości w pracy serca oraz w diagnozowaniu chorób zastawkowych, wad wrodzonych serca czy powiększenia serca.
- Próba wysiłkowa (badanie EKG wysiłkowe): Badanie polega na monitorowaniu pracy serca podczas wykonywania wysiłku fizycznego, co pozwala na ocenę reakcji serca na wysiłek. Jest stosowany do diagnozowania chorób wieńcowych oraz oceny ogólnej wydolności serca.
- Koronarografia (cewnikowanie serca): Jest to inwazyjne badanie oceny pracy serca, podczas którego wprowadza się cewnik do tętnicy wieńcowej, umożliwiając dokładne zobrazowanie ewentualnych zwężeń naczyń wieńcowych. Koronarografia jest kluczowym narzędziem w diagnostyce choroby wieńcowej oraz planowaniu interwencji kardiologicznych, takich jak wszczepienie stentu czy pomostowanie aortalno-wieńcowe. Na ten moment badanie nie jest dostępne w MAK-MED Klinika Chorób Cywilizacyjnych
- Tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny serca (MRI): Te zaawansowane techniki obrazowania pozwalają na dokładną ocenę struktury serca oraz naczyń wieńcowych, umożliwiając diagnostykę chorób serca, takich jak tętniak aorty czy choroba wieńcowa.Na ten moment badanie nie jest dostępne w MAK-MED Klinika Chorób Cywilizacyjnych
- Holter RR: Pozwala na monitorowanie ciągłe rytmu serca przez określony czas, zwykle 24-48 godzin, umożliwiające wykrywanie arytmii oraz ocenę zmian w rytmie serca podczas codziennych aktywności.
- Holter EKG: Działa podobnie jak Holter RR, ale skupia się na monitorowaniu elektrokardiograficznym, co pozwala na wykrywanie arytmii, zaburzeń przewodzenia oraz ocenę reakcji serca na różne sytuacje życiowe.
Wspomniane powyżej badania kardiologiczne stanowią tylko część szerokiego spektrum dostępnych metod diagnostycznych, które są niezbędne w zapewnieniu skutecznej opieki zdrowotnej pacjentom z chorobami serca. Każda z tych technik ma swoje unikalne zastosowanie i przyczynia się do kompleksowej oceny stanu zdrowia serca oraz planowania odpowiedniego leczenia. O wykonywanych badaniach decyduje lekarz kardiolog, mając na uwadze ogólny stan pacjenta oraz jego historię chorobową.
Kto powinien wykonać kardiologiczne badania diagnostyczne?
Profilaktyka związana z diagnostyką kardiologiczną zalecana jest dla różnych grup pacjentów, w zależności od wieku, stanu zdrowia oraz czynników ryzyka. Ogólnie rzecz biorąc, diagnostyka serca powinna być wykonana przez:
- Osoby z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych lub chorób układu krążenia: Należą do nich osoby palące papierosy, osoby z nadciśnieniem tętniczym, wysokim poziomem cholesterolu, otyłością, miażdżycą, cukrzycą, oraz osoby z rodziną obciążoną chorobami sercowo-naczyniowymi.
- Osoby z objawami zaburzeń czynności serca: Takie jak ból w klatce piersiowej, duszności, uczucie duszności lub zmęczenia przy wysiłku, nieregularne tętno czy obrzęki kończyn. Te objawy mogą wskazywać na potencjalne problemy sercowo-naczyniowe i wymagają oceny przez lekarza.
- Osoby po zawale serca lub zabiegach kardiologicznych: Po przebytym zawale serca, zabiegach wszczepienia stentów, pomostów aortalno-wieńcowych czy innych interwencjach kardiologicznych, regularne badania serca są niezbędne do monitorowania stanu zdrowia serca oraz oceny skuteczności terapii.
- Osoby w podeszłym wieku: Starsze osoby są bardziej narażone na choroby sercowo-naczyniowe, dlatego regularne badania kardiologiczne są kluczowe dla wczesnego wykrywania i zapobiegania problemom sercowym.
- Osoby prowadzące siedzący tryb życia: Brak aktywności fizycznej oraz niezdrowe nawyki żywieniowe mogą zwiększać ryzyko chorób serca, dlatego regularne badania kardiologiczne są ważne dla osób prowadzących siedzący tryb życia.
Jak przygotować się do badań kardiologicznych?
Pomiar ciśnienia tętniczego
Pomiar ciśnienia w gabinecie lekarskim jest najczęściej stosowaną, a często jedyną metodą wykrywania nadciśnienia
Jak się przygotować?
- 30 minut przed mierzeniem ciśnienia krwi ograniczyć spożycie kawy, herbaty, alkoholu, napoi energetycznych.
- Przed pomiarem nie należy palić papierosów, stosować substancji pobudzających lub innych substancji zwiększających aktywność serca oraz ciśnienia krwi w krwioobiegu.
- Przed mierzeniem ciśnienia krwi należy się wyciszyć, uspokoić, ograniczyć aktywność ruchową. Udowodniono, iż stres ma niekorzystny wpływ na wysokość ciśnienia krwi oraz na puls serca.
- Przed rozpoczęciem pomiaru odpocząć około 15 minut, usiąść wygodnie, wyciszyć myśli, bo one także potrafią wpływać na wynik ciśnienia krwi i zrelaksować się.
EKG
EKG (elektrokardiogram) to zapis czynności elektrycznej serca dostarczający wielu cennych informacji – na jego podstawie można określić rodzaj rytmu serca i jego częstotliwość, obecność i rodzaj zaburzeń rytmu (arytmii) i przewodzenia (bloki), obecność przerostu ścian komór, powiększenia przedsionków, obecność niedokrwienia serca i przebycie zawału serca. EKG to ciągle podstawowe badanie dodatkowe w kardiologii. Jest ono bezbolesne i bezpieczne, można je w razie potrzeby powtarzać, można je wykonywać u kobiet w ciąży i nie wymaga specjalnego przygotowania, za wyjątkiem odpoczynku przed samym badaniem.
Holter EKG
Holter EKG to metoda zapisu cyfrowego czynności elektrycznej serca przez np. 24 godziny lub dłużej, pozwalająca na rozpoznanie zaburzeń rytmu i przewodzenia (bloki). Urządzenie rejestrujące przypinane jest do ciała pacjenta i łączone z przyklejonymi do klatki piersiowej elektrodami za pomocą kabli. Dzięki temu pacjenci, których zaburzenia akcji serca są napadowe, mogą być prawidłowo zdiagnozowani, gdyż lekarz zyskuje możliwość obserwacji akcji serca w różnorodnych warunkach, podczas podejmowania przez pacjenta codziennych aktywności, wysiłku fizycznego, ale także podczas odpoczynku i snu. Obserwacja pracy serca całodobowo jest szczególnie istotna, również w przypadku konieczności zdiagnozowania na przykład niewyjaśnionych omdleń.
Jak się przygotować?
Badanie jest całkowicie nieinwazyjne i bezpieczne, dlatego nie ma przeciwwskazań do jego wykonywania. Rejestratora EKG nie należy zdejmować samodzielnie. Konieczna jest wizyta w naszej przychodni.
Holter ciśnieniowy
Holter ciśnieniowy to sposób całodobowego pomiaru ciśnienia tętniczego. Dzięki wykonywanym w regularnych odstępach czasu pomiarom, pozwala na precyzyjną diagnostykę i kontrolę leczenia chorób układu krążenia, przede wszystkim nadciśnienia tętniczego.
Badanie jest całkowicie nieinwazyjne i bezpieczne, dlatego nie ma przeciwwskazań do jego wykonywania. Przypomina ono pomiar ciśnienia tętniczego przy pomocy ciśnieniomierza automatycznego, z tą różnicą, że mankiet aparatu przymocowany jest do specjalnego urządzenia, rejestrującego pomiary wykonywane zwykle co 15 minut w ciągu dnia i co 30 minut w nocy.
Jak się przygotować?
Badanie należy wykonywać w dniu, w którym wysiłek jest zbliżony do zwykłej, codziennej aktywności.
W trakcie badań holterowskich nie można się kąpać. Rejestratora nie należy zdejmować samodzielnie. Konieczna jest wizyta w naszej przychodni.
Echo serca
ECHO SERCA (badanie echokardiograficzne) to nieinwazyjna metoda diagnostyczna wykorzystująca ultradźwięki w celu obrazowania serca i dużych naczyń. Badanie to pozwala wykryć wady wrodzone i nabyte, wady, zaburzenia funkcji serca wynikające z przebycia zawału serca, zapalenia mięśnia sercowego lub wynikające z pierwotnych chorób mięśnia sercowego – tzw. kardiomiopatii, pozwala ocenić wielkość jam serca i grubość ścian komór oraz ocenić ilość płynu w worku osierdziowym. Integralną częścią każdego badania echokardiograficznego jest badanie doplerowskie oceniające przepływ krwi.
Jak się przygotować?
Echo serca jest bezbolesne i bezpieczne, można je w razie potrzeby powtarzać, można je wykonywać u kobiet w ciąży i nie wymaga specjalnego przygotowania, za wyjątkiem odpoczynku przed samym badaniem.
Próba wysiłkowa
Na czym polega próba wysiłkowa (badanie EKG wysiłkowe)?
Badanie EKG wysiłkowe nazywane jest również próbą wysiłkową. Polega na ocenie pracy serca pod wpływem zwiększonego obciążenia fizycznego.
Badania odbywają się na bieżni, Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem, ustala maksymalną bezpieczną częstotliwość pracy serca podczas badania.
W trakcie trwania badania EKG wysiłkowego do ciała pacjenta przyklejone są specjale elektrody. Wraz z upływem czasu pacjent pokonuje coraz większe obciążenia, aż do osiągnięcia maksymalnej częstotliwość rytmu serca. Dzięki EKG wysiłkowemu lekarz ocenia reakcję serca na zwiększony wysiłek fizyczny, który wymaga zwiększonego zapotrzebowania na tlen, jego rytm oraz przepływ krwi przez naczynia wieńcowe.
Podczas całego przebiegu badania pacjent pozostaje pod obserwacją doświadczonego kardiologa i w przypadku niepokojących objawów próba nie jest kontynuowana.
Kiedy warto wykonać badanie próby wysiłkowej?
Próba wysiłkowa wykonywana jest u osób z podejrzeniem zaburzeń rytmu serca, u osób uprawiających czynnie sport, w celu wykluczenia wad serca. Próba wysiłkowa pozwala ocenić kondycję serca u chorych z chorobą wieńcową czy po przebytych zawałach, jak i ułatwia dobranie odpowiedniego rodzaju aktywności fizycznej czy rehabilitacji.
Próba wysiłkowa - Jak się przygotować do badania?
- Na 2-3 godziny przed badaniem powstrzymaj się od spożywania posiłków, szczególnie ciężkich, które mogą powodować chwilowe zwiększenie ciśnienia w jamie brzusznej, picia herbaty oraz kawy i palenia tytoniu (badanie nie powinno być wykonywane ani na czczo ani tuż po posiłku).
- Bądź wypoczęty – efektywny wypoczynek nocny przed testem, na 12 godzin przed zabiegiem unikaj intensywnego wysiłku fizycznego.
- Weź prysznic lub kąpiel w celu odłuszczenia skóry. Nie należy natłuszczać skóry i nie stosować balsamów do ciała, ponieważ zmniejsza to przyczepność elektrod. Przed badaniem mężczyźni powinni pozbyć się owłosienia na klatce piersiowej.
- Na badanie należy przynieść niekrępującą odzież sportową i buty sportowe na miękkiej podeszwie oraz małą butelkę wody mineralnej.
- Posiadaj aktualne pomiary wagi i wzrostu. Waga ……………………… kg. Wzrost ……………………….. cm.
- Przed badaniem należy wypełnić „Zgodę na badanie”
